Φασόλι, καλλιέργεια.

Το φασόλι είναι ο καρπός της φασολιάς. Είναι εδώδιμος καρπός και θρεπτικό όσπριο. Γνωστό φαγητό με βάση το φασόλι είναι η φασολάδα.

Ιστορία

Διάφορες ποικιλίες φασολιών έχουν προέλθει από διάφορες περιοχές σε όλο τον κόσμο, από την Αφρική έως την Νότια Αμερική. Η παλαιότερη ένδειξη καλλιέργειας φασολιών πιστεύεται ότι έχει βρεθεί μέσα σε μια σπηλιά στις Περουβιανές Άνδεις.

Τα φασόλια αναπτύχθηκαν για πάνω από 8.000 χρόνια, δίδοντας μια πολύτιμη πηγή τροφής στους ιθαγενείς πληθυσμούς των ανθρώπων. Στα αγγλικά ο αρχικός τύπος των φασολιών ονομάζεται pole beans (σημαίνει εκτός των άλλων και κοντάρι ή άξονας). Τα φασόλια αυτά, από τις νότιες περιοχές της Χιλής και της Αργεντινής ως τη βόρεια λίμνη Χιουρόν αποτέλεσαν ένα σημαντικό κομμάτι της διατροφής των διαφόρων αγροτικών φυλών.

Τα θαμνώδη φασόλια είναι ένα νέο φαινόμενο στην καλλιέργεια των φασολιών. Έχουν την ικανότητα να αναπτύσσονται χωρίς την ανάγκη υποστήριξης και προήλθαν από την κλασική ποικιλία των φασολιών μετά από προσεκτική επιλογή. Αυτή η νέα κατηγορία των φασολιών εμφανίστηκε στην πεδιάδα της Οαχάκα στο νότιο Μεξικό πριν 1.000 χρόνια.

Έδαφος

Τα φασόλια μπορούν να καλλιεργηθούν στα περισσότερα εδάφη, αλλά προτιμούν ένα ελαφρύ καλά στραγγιζόμενο έδαφος.

Η εποχή της σποράς

Το φασόλι είναι πολύ ευαίσθητο στο κρύο και στην παγωνιά γι’ αυτό καλλιεργείται την άνοιξη ή όταν όταν έχει απομακρυνθεί ο κίνδυνος του παγετού και το έδαφος έχει ζεσταθεί λίγο. Το πότε ακριβώς λοιπόν εξαρτάται, από το μικροκλίμα της κάθε περιοχής. Στην Καστοριά και στις Πρέσπες για παράδειγμα, η σπορά ξεκινάει από τον Απρίλιο και φτάνει μέχρι και τις αρχές Ιουνίου.

Η σπορά

Γίνεται κατά γραμμές, όπου σε διαστήματα, που κυμαίνονται από 40 έως 60 πόντους, ρίχνουμε 3 σπόρους σε κάθε λακκάκι. Στη συνέχεια, οι σπόροι σκεπάζονται.

Τα θαμνώδη φασόλια φυτεύονται στα 2.5 εκ. βάθος (1 ίντσα) και από 5 ως 7,5 εκατοστά μακριά (2-3 ίντσες). Συνήθως είναι πυκνά φυτά και καταλαμβάνουν λίγο χώρο στον κήπο. Τα θαμνώδη φασόλια είναι ιδανικά φυτά για να φυτευθούν μαζί με το σέλινο, αγγούρια, φράουλες και καλαμπόκι. Παρόλα αυτά, δεν πρέπει να φυτεύονται μαζί με μάραθο και κρεμμύδια.

Παρομοίως με τα θαμνώδη φασόλια, τα απλά φασόλια χρειάζονται ζεστό έδαφος. Φυτεύονται 5 εκατοστά μακριά το ένα από το άλλο (2 ίντσες) σε λοφάκια, στο κέντρο των οποίων έχουν κοντάρια ή κοτσάνια καλαμποκιού. Σπέρνονται 4-6 φασόλια ανά λοφάκι. Επίσης μπορούν να φυτευτούν στη βάση ενός πλέγματος ή ενός φράχτη.

Για όλες τις ποικιλίες φασολιών, ο ζεστός ήλιος και η καλή κυκλοφορία του αέρα μεταξύ των φυτών είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη των φυτών και τον περιορισμό των ασθενειών. Καλό είναι να μην φυτεύονται γύρω απο ηλιοτρόπια. Και οι δύο τύποι φασολιών βλασταίνουν μέσα σε 3 έως 7 ημέρες όταν η θερμοκρασία κυμαίνεται από 16 έως 29 βαθμούς Κελσίου.

Τσάπισμα  και σκάλισμα

Για το φύτρωμα του φυτού απαιτούνται 8 με 10 μέρες, ενώ σε περίπου τρεις εβδομάδες, ο βλαστός έχει αναπτυχθεί αρκετά, ώστε να γίνει το πρώτο τσάπισμα. Το τσάπισμα είναι απαραίτητο για την απομάκρυνση των αγριόχορτων, όπως επίσης και το σκάλισμα που εμποδίζει την εξάτμιση της υγρασίας.

Το πότισμα

Το φασόλι αγαπά το νερό, γι’ αυτό τα ποτίσματα γίνονται τακτικά και άφθονα καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού. Κατά την περίοδο της ανθοφορίας το πότισμα γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή για να μην πέσουν τα άνθη, είτε από την υπερβολική υγρασία, είτε από την έλλειψη νερού.

Το κλάρωμα και στύλωμα

Μόλις οι βλαστοί της φασολιάς αναπτυχθούν, μπήγουμε δίπλα σε κάθε φυτό ένα καλάμι, που φτάνει μέχρι και τα τρία μέτρα.  Τα καλάμια στη συνέχεια δένονται στην κορυφή τους, συνήθως ανά τέσσερα, ώστε να στερεωθούν καλύτερα. Πάνω στα καλάμια θα αρχίσουν πλέον να τυλίγονται και να αναπτύσσονται οι φασολιές.

Η ξήρανση

Από τον Σεπτέμβριο και όταν πια ο λοβός της φασολιάς έχει χάσει το πράσινο χρώμα του και έχει αρχίσει να ξεραίνεται, κόβεται ο βλαστός του φυτού από το ύψος που βγαίνει από το χώμα. Εκεί θα αφεθούν οι φασολιές ώστε να ξεραθεί ο καρπός τους και στη συνέχεια να μαζευτεί.